Hadi Oradan, Hadi… (E. Ahmet Tonak - 30-11-2008)

“FESÜPHANALLAH, Karl Marx ve marksizm geri geliyormuş! ....

EVET, yerli ve yabancı, şu sıra bu doğrultuda kalem oynatanların haddi hesabı yok!

Batı'da adı ciddiye çıkmış dergiler var ki, Trier'li sakallının pabuç kadar portresini kapak yapıyorlar ve "Marx dönüyor mu" gibisinden sansasyonel başlık atıyorlar.

Bizde de, aslında o Marx'ın "m"sinden dahi bihaber olan ve üstelik, en anti-marksist "ulusalcılık" hezeyanına bel bağlayan cahiller, oradan aldıkları gazla aynı telden çalıyorlar.

Ha gayret, "Avrupa üzerinde komünizm hayaleti geziyor" diyen 1847 "Manifesto"suna atfen, "dünyanın üzerinde marksizm hayaleti geziyor" diye göz dağı verecekler.

"Aman aman, pek korktum!”

Hadi Uluengin’in “pek kork(madığı)” Marx ve dönüşü üzerine bir değil, iki değil, üç değil, dört yazı yazışınının sosyo-psikolojik analizine girmek niyetinde değilim. Sadece yukarıya bir bölümünü aldığım “Marx dönüyor mu? (I)” başlıklı yazısından, en azından, kendisinin Marx’ın “m”sinden haberdar olduğunu söylemeye çalıştığı çıkıyor.

Oysa, maalesef olgusal bilgiler düzeyinde bile gerçek durum bu değil. Ama, öğrenmenin yaşı yoktur; bence Manifesto’nun yayınlanış tarihinden başlayabilir işe (dünyanın her yerinde yayınlanışının 160. yılının kutlandığı sırada doğru tarihin 1847 değil, 1848 olduğunu bilmemek, hele “toy Marx” “olgun Marx” ayrımı üzerine ahkam keserken bayağı semptomatik). O öğrenmenin ne kadar vakit alacağını kestirmek şimdiden mümkün değil. Ama vakit bulduğunda metnin tamamını da okumasında yarar görüyorum. Ardından, kendisinin de okuyup, sindirdiği izlenimini verdiği gerçekten önemli metinlere geçilebilir: Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı ve Kapital (ama I. Cilt’in 1. Bölümü’nün ötesine nihayet geçerek, atlamadan III. Cilt’e kadar gelip, özellikle 3. Kısım’ın tamamını, yani o malum kar oranının düşme eğiilimi yasasının açıklandığı Kısmı iyice hazmetme koşuluyla). Öyle ya, Marx’a ve Marksizmin yanlışlığının kanıtlanmasına (!) hasrettiği 4. yazısında Hadi Uluengin “Marx'ın o ekonomi teorisi doğru mudur. Hayır!“ dedikten sonra ekliyor: “TABİİ , böyle kestirmeden "hayır" derken, "artı değer" veya "kár haddinin tedrici azalımı" gibi, "Kapital" yazılmadan önce de bilinen teorilerin fos olduğunu söylemiyorum. Ancak, bunların doğruluğu Marx'ın vardığı sonuçlardaki yanlışlığı değiştirmez.“ Sonra aynı görüş kafamıza tekrar kakılıyor: “...kapitalizmin konjonktürel krizleri dahil, Karl Marx'ın yapmış olduğu burjuvazi sermaye tahlillerinde yine kısmi doğruluk payı vardır ama, sonuç tekrar yanlıştır.“ “Burjuvazi sermaye tahlili“ ne demekse! Fakat, malum yasadaki “tedrici“ sözcüğü de yanlış, doğrusu “eğilimsel“dir. Marx’ın sonuçlarının yanlış olup olmadığı meselesi haliyle esas mesele. Marx ikinci el kaynaklardan öğrenildiği zaman ortaya çıkan bir durumla karşı karşıyayız. Marx’ın çıkarmadığı sonuçları ona atfederek anti-Marksizmimiz için bile Marx’a sığınma hastalığı. Şu kadarını söylemekle yetineyim: Marx sözkonusu yasa ile kapitalizmin otomatiğe bağlanmışçasına, tribünde oturan bizlerin gözü önünde, kendi kendini yıkacağını söylememiştir. Öyle olsa onca vaktini, enerjisini, sağlığını işçilerin örgütlenmesine adar mıydı? Bu apaçık olan gerçekliği görememek bu işlerin ABC’sine bile vakıf olamayışın en bariz göstergesidir.

Hadi Uluengin’in yine Marx’a atfen alt yapı üst yapı ilişkisi üzerine karikatürize anlatımına, yeltendiği gölge boksu üzerine herhangi bir laf etmenin bile gereksiz olduğunu düşünüyorum.

Ama, “... başta Louis Althusser olmak üzere, daha sonraki "reel sosyalist" günahları temizlemek için "genç Marx"tan hareket eden ve Trier'li Alman'ın ilk yapıtlarında hümanizm keşfeden Marksistlerin çabası "zevahiri kurtarmaktan" başka bir şey değildir“ saçmalığına değinmeden geçemeyeceğim. Çünkü, yine bu işlere köşesinden bucağından bulaşmış, hatta Althusser’den bir satır bile okumamışların bile Althusser hakkında bildikleri tek doğru şeyin bile bilinmediğini görmek dehşet verici. Okuma ödevine Althusser’i de eklemekten başka çare kalmıyor!

Not: Bu yazı 29 Kasım 2008 tarihli BirGün gazetesinde yayınlanmıştır.